Jak czytać projekt budowlany? Porady HOMEKONCEPT

Jak czytać projekt budowlany i od czego zacząć zapoznawanie się z jej tajnikami? W tym artykule przeprowadzimy Cię krok po kroku po zawiłych ścieżkach projektu architektoniczno-budowlanego.

Podczas spełniania życiowego marzenia jakim jest budowa domu HOMEKONCEPT, projekt architektoniczno-budowlany będzie potrzebny nam wiele razy. Czy to w momencie starań o pozwolenie na budowę, czy przy wydawaniu pozwolenia na użytkowanie budynku, ale także przy każdym jednym etapie budowy. Nawet jeśli czujemy się laikami w tematach budowlanych, warto po jego otrzymaniu zapoznać się z zawartą w nim treścią. Co prawda gabaryt dokumentacji może być dla Ciebie niemałym zaskoczeniem, jednak jej wartość poznasz dość szybko – gdy do zawartych w niej informacji będziesz stale powracał w trakcie procesu budowy.

Czytanie projektu budowlanego – od czego zacząć?

Dokumentacja opisowa gotowego projektu domu HOMEKONCEPT

Jak czytać projekt budowlany? Zapoznanie z projektem najlepiej rozpocząć od zaznajomienia się z jego częścią opisową. Na tym etapie nie musisz jeszcze wiedzieć co określają zagadkowe oznaczenia w postaci ciągłych i przerywanych kresek rozróżnionych dodatkowo na grubsze i cieńsze. I choć pewnie znajdziesz tu kilka słów, o których istnieniu nie wiedziałeś – to właśnie jest miejsce, od którego zacząć najłatwiej.

Pierwsza część opisu dotyczy podstawowych parametrów budynku, z którymi na pewno już się zapoznałeś. Zastanawiasz się kiedy? Na etapie wyboru projektu! 🙂 To one przecież decydowały o tym, czy wybrany projekt HOMEKONCEPT może zostać zrealizowany na posiadanej przez Ciebie działce. Nasi architekci porównywali je z Miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub Warunkami Zabudowy obowiązującymi w danej lokalizacji. Sprawdzali też szerokość elewacji, wysokość budynku, kąt nachylenia dachu czy powierzchnię zabudowy.

W tej części opisu znajdziesz także zestawienie powierzchni budynku, dzięki któremu poznasz wielkości poszczególnych pomieszczeń w idealnym domu: przestronnego salonu, nastrojowej sypialni i wygodnej łazienki.

Kolejny etap, do którego powinniśmy przystąpić to prześledzenie danych konstrukcyjno-materiałowych. Opisane są tutaj wszystkie elementy naszego domu – zaczynając od konstrukcji, poprzez materiały izolacyjne, a kończąc na wykończeniu. To właśnie stąd dowiesz się w jaki sposób zaprojektowano fundamenty, ściany czy dach oraz jakich materiałów powinieneś użyć. Opis ten zwraca uwagę na wszystkie istotne rzeczy jakie trzeba wykonać na poszczególnych etapach robót, a przykładem może tu być np. opis izolacji przeciwwilgociowej. Oczywiście część rysunkowa pokazuje te elementy schematycznie, jednak biorąc pod uwagę skalę rysunków – nie wszystkie z nich są tam scharakteryzowane w szczegółowy sposób. Miejsce na dokładne wyjaśnienia znajduje się właśnie tutaj, w opisie.

Część opisowa określa wszystkie parametry materiałów budowlanych, jakie mają zostać użyte do budowy domu. Podane są tutaj dokładne dane materiałowe: rodzaje betonu, stali, pustaków oraz klasy drewna na wykonanie więźby. Są to dane wiążące, pozwalające spełnić wymagania budynku pod względem wytrzymałościowym czy izolacyjnym. Dla ułatwienia w projekcie zostały podane nazwy handlowe niektórych materiałów. Są to często produkty naszych firm partnerskich – specjalistów w swojej dziedzinie, posiadających dedykowane oferty dla inwestorów HOMEKONCEPT.

Kolejna część opisu to część konstrukcyjna. Podane zostały tu założenia projektowe, na podstawie których wykonano obliczenia konstrukcji budynku. Znajdziemy tu także wyniki obliczeń w postaci dobranych elementów konstrukcyjnych takich jak: przekroje i zbrojenie elementów żelbetowych, wymiary krokwi, płatwi, odległości kotwienia murłat i wiele innych. Ta część niezwykle ważna jest dla architekta adaptującego. W przypadku gotowego projektu domu HOMEKONCEPT, założenia te powinny zostać sprawdzone z warunkami lokalnymi i w przypadku rozbieżności dostosowane do nich.

Kolejna część to tzw. projekty branżowe, w których skład wchodzą podstawowe projekty instalacji:

• elektrycznej,
• centralnego ogrzewania,
• wodno-kanalizacyjnej,
• gazowej,
• oraz wentylacji.

Znajduje się tu również charakterystyka energetyczna budynku, która jest przydatnym narzędziem do określenia jak ciepły będzie nasz dom i ile będzie nas kosztowała jego eksploatacja.

Jak czytać rysunek budowlany?

Opis projektu jest ściśle powiązany z dokumentacją rysunkową, która składa się z kilku elementów. Część architektoniczna obejmuje rzuty poszczególnych kondygnacji i dachu, przekroje budynku, widoki elewacji oraz zestawienie stolarki.

Jak czytać rysunek techniczny budowlany? Zacznijmy od rzutu kondygnacji. Obrazowo mówiąc, rysunek ten przedstawia sytuację, w której nasz dom zostaje przecięty na wysokości 1 m nad podłogą i pokazuje obrys wszystkich elementów. Najgrubszymi liniami oznaczone będą ściany, słupy i inne elementy konstrukcyjne. Cieńszymi natomiast ściany działowe, okna, drzwi, schody czy warstwy ścian. Istotne elementy budynku oznaczone są skrótami, a ich szczegółowy opis znajduje się zazwyczaj obok rysunku lub w innej – oznaczonej części opisu. Za przykład posłuży nam tutaj ściana zewnętrzna SZ1.

Wycinek rzutu kondygnacji –

ściana zewnętrzna budynku SZ1.

W zestawieniu przegród mamy wyszczególnione wszystkie jej warstwy w kolejności od zewnątrz do środka. Obejmują one wykończenie, ocieplenie, materiał konstrukcyjny i wykończenie w środku. Dla ułatwienia, na rzucie warstwa ocieplenia jest zaszrafowana: „zygzak” oznacza styropian, natomiast „wężyk” wełnę mineralną. Z rzutu możemy odczytać, w którym miejscu występuje dany rodzaj ściany, natomiast jeśli potrzebujemy więcej szczegółów sięgamy do odnośnika. W ten sposób rysunki architektoniczne są czytelne, a zawarte na nich dane łatwe do odszukania.

Zestawienie przegród – dane dotyczące

ściany zewnętrznej konstrukcyjnej SZ1.

Podobnie oznaczone mamy okna, np. OB1’, do których odnośnik znajduje się na rysunku.

W zestawieniu stolarki okiennej i drzwiowej odnajdziemy wszystkie okna, drzwi i bramy garażowe oraz ich parametry techniczne, wielkość i ilość. Zestawienie to jest bardzo przydatne do wyceny i zamówienia stolarki. Najważniejsze, by wszystkie wymiary otworów zostały dokładnie sprawdzone na budowie przez wykonawcę stolarki – można to jednak zrobić bezpośrednio przed złożeniem zamówienia.

Twoje sprytne oko pewnie już wychwyciło, że na rzucie znajdują się także elementy zaznaczone przerywaną linią. Odpowiadając na Twoje pytanie – są to wszystkie elementy znajdujące się powyżej 1 m (czyli nad wysokością „cięcia”). Najczęściej są to obrys dachu, belki konstrukcyjne i ozdobne, pergole, włazy na poddasze czy wnęki. Na tym polega czytanie projektów budowlanych.

Wrysowane mamy również elementy wyposażenia wnętrz. W większości (poza elementami sanitarnymi i kotłem) nie są one istotne z punktu widzenia budowlanego, ale ich umiejscowienie pozwala wyobrazić sobie gabaryty pomieszczeń i ich ewentualne zaaranżowanie.

Ważnymi elementami rzutu są linie wymiarowe i oznaczenia. Sposób wymiarowania nie jest tu przypadkowy – dzięki niemu możemy odczytać szerokość i długość budynku, odległości pomiędzy osiami ścian konstrukcyjnych, grubości ścian, odległości między nimi, czy grubości ocieplenia. Te wszystkie wymiary są przecież niezbędne w trakcie budowy. 🙂

Każde pomieszczenie oznaczone jest indywidualnym numerem nadawanym zgodnie z zasadą, że pierwsza liczba określa kondygnację, a liczba po kropce kolejne pomieszczenia. Obok rzutu odnajdziemy zestawienie ich powierzchni, które umożliwia łatwy odczyt danych dla danego pomieszczenia oraz sposobu wykończenia jego posadzki. Przy numerze pomieszczenia podawane są dodatkowo koty wysokościowe, które zawierają dwie wysokości – górną stanowiącą wysokość wykończonej podłogi oraz dolną będącą poziomem góry konstrukcji.

Poza obrysem budynku zaznaczone są linie przekrojowe A-A, B-B itd. Przechodzą one przez najistotniejsze miejsca budynku, a ich ilość zależy od stopnia skomplikowania jego bryły. Poszczególne przekroje stanowią kolejne rysunki dokumentacji i pokazują nasz dom od fundamentów, poprzez wszystkie kondygnacje, aż do dachu. Podobnie jak na rzutach – narysowane i opisane są tutaj wszystkie przegrody (ściany, podłogi, stropy, dach). Możemy tu sprawdzić poziom posadowienia budynku, wysokość pomieszczeń, elementy konstrukcyjne dachu, czy przekrój schodów. Przekroje zawierają ogólne informacje, czasem zaznaczane w sposób schematyczny (poprzez odpowiednie szrafowanie), ale łączące wszystkie elementy budynku. W poszukiwaniu szczegółowych rozwiązań danego elementu musimy sięgnąć do opisu projektu i rysunków konstrukcyjnych.

Na część rysunkową składają się także widoki elewacji, najbardziej przydatne na etapie wykończenia budynku. Rysunki te są źródłem informacji o wykorzystanych na elewacji materiałach.

Jak czytać projekt fundamentów?

Drugą część dokumentacji rysunkowej stanowi projekt konstrukcji. Na podstawie obliczeń zostały zaprojektowane wszystkie elementy żelbetowe. Jak czytać projekt fundamentów? Pierwszym rysunkiem wykorzystywanym na budowie będzie rzut fundamentów, który określa głębokość i kształt fundamentów i wykopów. Opisane mamy tu wszystkie ławy i ściany fundamentowe, ich wymiary i wysokości. Na tym rysunku szczególnie warto zwrócić uwagę na koty wysokościowe, ponieważ często zdarza się, że ławy zaprojektowane są na różnych wysokościach. Zwróć więc uwagę czy garaż w Twoim projekcie nie jest posadowiony niżej lub ściana fundamentowa nie jest zaniżona na wjeździe do garażu. Oprócz fundamentów budynku rysunek zawiera też fundamenty pod schody wewnętrzne, kominy, słupy ozdobne, ściany oporowe tarasów oraz fundamenty schodów terenowych.

Rzut fundamentów z projektu budowlanego

domu HomeKONCEPT.

Detale wykonawcze – poniższy rysunek – pokazują rozmieszczenie i rodzaj zbrojenia elementów żelbetowych.

Rysunek z detalami wykonawczymi.

Kolejnym rysunkiem konstrukcyjnym jest rysunek Rzut pozycji stropu nad parterem. Zawiera on wszystkie żelbetowe elementy konstrukcyjne znajdujące się na poziomie stropu i poniżej. Są to nadproża okienne i drzwiowe, wieńce, podciągi i belki ozdobne pergoli. Na tym rysunku zaznaczone są ich zasięgi, wymiary oraz wysokości np. nadproże Poz. 5.1 ma szerokość 25 cm, wysokość 60 cm, a góra nadproża jest na poziomie +2,98.

Rysunek z detalami przedstawiający sposób

zbrojenia elementów konstrukcyjnych.

Jak czytać projekt zbrojenia? Na rysunku rzutu pozycji stropu nad parterem znajduje się również schemat zbrojenia stropu. Możemy się tu spotkać z dwoma rodzajami stropów: zbrojonymi krzyżowo oraz jednokierunkowo. Schemat ten pokazuje jedynie zbrojenie główne dolne i górne, a zgodnie ze sztuką budowlaną w stropach występują jeszcze dodatkowe pręty dozbrajające narożniki płyty czy otwory w stropie.

Do projektów z bardziej skomplikowanymi płytami stropowymi dołączony jest wykonawczy rysunek zbrojenia stropu zawierający rodzaje, ilości i długości poszczególnych prętów. Pręty górne oznaczane są liniami przerywanymi i literą G, natomiast dolne linią ciągłą i literą D. Zakres występowania danych prętów oznaczony jest strzałką, a każdy z nich jest opisany. Dla przykładu pręty 18 o średnicy fi 10 powinny być w rozstawie co 28 cm – będzie ich 14 sztuk.

Rysunek wykonawczy zbrojenia stropu

dołączony jest do projektów ze skomplikowanymi

płytami stropowymi.

Ze względu na to, że pręty stalowe mają swoją długość handlową 12 m, niektóre z nich muszą być łączone. Tak jest w przypadku np. pręta 18. Obok rzutu znajdują się uwagi do tego rysunku, w których zapisane jest m.in. w jaki sposób je ze sobą połączyć.

Uwagi do rysunku wykonawczego zbrojenia stropu.

Projekt zawiera zestawienie stali do wykonania stropu oraz wszystkich elementów konstrukcyjnych, na podstawie którego można zamówić stal.

Podobnie sytuacja wygląda z więźbą dachową. Rzut więźby dachowej zawiera wszystkie elementy konstrukcyjne dachu z opisem wymiarów i rozstawem. Zestawienie więźby dachowej ułatwia wykonawcom przygotowanie wyceny.

Rzut więźby dachowej zawiera wszystkie

elementy konstrukcyjne dachu z opisem

wymiarów i rozstawem.

A w trakcie lektury…

Projekt budowlany jest obszerną dokumentacją umożliwiającą uzyskanie pozwolenia na budowę i wybudowanie wymarzonego domu. Warto poświęcić więc czas na jej przejrzenie i zapoznanie się ze szczegółami przyszłej budowy. To co najistotniejsze to czytanie projektu budowlanego całościowo – wszystkie części projektu są ważne i wzajemnie się uzupełniają. Zapoznanie się z dokumentacją pozwoli wybrać najlepsze materiały budowlane i wybudować dom zgodnie z projektem. Jako inwestor nie musisz jednak znać wszystkich poruszonych w niej zagadnień. W kwestiach technicznych warto polegać na wiedzy i doświadczeniu kierownika budowy i sprawdzonych wykonawców. Dla nich czytanie projektu budowlanego to przecież codzienność…